موشن گرافیک چیست؟
موشن گرافیک (Motion Graphics) یکی از روش‌های جذاب طراحی مدرن است. در این روش، دو هنر گرافیک و فیلم‌سازی با هم ادغام شده‌اند تا محتوا به بهترین شکل ممکن به مخاطبان عرضه شود. عناصر طراحی شده در این روش، معمولاً با صوت (موسیقی یا صداگذاری) ادغام می‌شوند و به دلیل کارایی بالا در انتقال مطالب، یکی از بهترین گزینه‌ها برای تبلیغات و آموزش محسوب می‌شوند. بخش گرافیکی این روش شامل تایپوگرافی، فرم، بافت و رنگ است و در بخش موشن از انواع روش‌های انتقال تصاویر به شکل خلاقانه‌ای استفاده می‌شود. در گذشته استفاده از این تکنیک با محدودیت‌های زیادی همراه بود؛ اما امروزه با پیشرفت نرم‌افزارهای گرافیکی، این هنر مدرن به سرعت در حال رشد است و کاربرد آن هر روز نسبت به قبل بیشتر می‌شود.
فهرست مطالب
تاریخچه موشن گرافیک
شروع متد موشن گرافیک را نمی‌توان به یک زمان خاص یا شخص خاص نسبت داد؛ اما اولین پویانمایی‌ها به قبل از ظهور تکنولوژی‌های مدرن کنونی برمی‌گردد. در سال ۱۸۰۰ کتاب‌هایی با تصاویر مرتبط با هم به چاپ رسیدند و در صورتی که افراد با سرعت صفحات این کتاب‌ها را ورق می‌زدند، تصاویر متحرکی به صورت سلسه‌وار به نمایش در می‌آمدند. در دهه ۱۹۲۰ از پویانمایی در حالت ابتدایی و در تیتراژ آغازین فیلم‌ها استفاده شد و پس از آن، این روش به آهستگی جای خود را در صنعت سینما باز کرد.
در سال ۱۹۴۰ موشن گرافیک پیشرفت‌های زیادی داشت و در این دهه، پروژه‌های آزمایشی مختلفی در این زمینه انجام شد. در دهه ۱۹۵۰ طراحان مشهوری مثل ساول بس، پابلو فرو و مارویس بیندر از این تکنیک به صورت عمومی‌تر استفاده کردند و این هنر در میام مردم کاملاً شناخته شد. این افراد روی فیلم‌هایی کار کردند که اکنون از آن‌ها به عنوان مرجع موشن گرافیک یاد می‌شود. این سه نفر، بازی با کلمات و پویانمایی متن را به یکی از جریان‌های مهم سینما تبدیل کردند. یکی از بهترین فیلم‌های سینمای کلاسیک که در تیتراژ آن پویانمایی گرافیکی به کار برده شده است، تیتراژ فیلم روانی، اثر آلفرد هیچکاک است. در این تیتراژ، طرح‌های گرافیکی با حرکات و اصوات ویژه‌ای ترکیب شده‌اند که یک فضای دلهره‌آور ایجاد کرده‌اند و به مخاطب حس ترس را به صورت برنامه‌ریزی شده القا می‌کنند.
کاربردهای موشن گرافیک
در ادامه به برخی از شاخص‌ترین کاربردهای موشن گرافیک اشاره خواهیم داشت:
- ساخت تیزرهای تبلیغاتی
- تولید ویدیوهای آموزشی
- تیتراژ فیلم و سریال
- ساخت اینفوگرافیک
- ساخت وب‌سایت‌های تعاملی (Interactive)
- برندسازی
- توسعه شبکه‌های اجتماعی
- استودیوهای مجازی
- تولید بازی
تفاوت موشن گرافیک و انیمیشن
در انیمیشن‌ها هدف اصلی روایت کردن یک داستان است؛ اما در پویانمایی به دنبال انتقال یک محتوای آموزشی، اخلاقی یا تبلیغاتی هستیم. در حقیقت و با یک بیان ساده در موشن گرافیک، یک طرح گرافیکی پویانمایی شده است که مهم‌ترین رسالت آن، عرضه یک مفهوم منفرد و در عین حال هنرمندانه به مخاطب است. در انتقال پیام از طریق طراحی موشن گرافیک، مواردی مثل سادگی، جذابیت بصری، اکت‌های صوتی و زمان‌بندی نقش بسیار پررنگی را ایفا می‌کنند. در این روش، طراحان باید بسیار خلاق عمل کنند و می‌توانند از عکس، رنگ، طرح و به ویژه نوشته‌ها به عنوان نمادی برای انتقال مفاهیم استفاده کنند. در ادامه به برخی از تفاوت‌های انیمیشن و موشن گرافیک اشاره شده است:
کارفرما
سفارش‌دهندگان ساخت انیمیشن، به طور معمول شرکت‌های سینمایی یا شبکه‌های تلویزیونی هستند. اما گستردگی طیف سفارش‌دهندگان یک گرافیک متحرک‌سازی شده بسیار زیاد است. سفارش‌دهنده موشن گرافیک می‌تواند یک کسب‌وکار کوچک باشد یا یک موسسه آموزشی. حتی شرکت‌های بزرگ و مطرح نیز به صف مشتریان خدمات موشن گرافیک پیوسته‌اند.
محتوا
در ساخت انیمیشن‌ها، سازنده سعی دارد مضمون را به صورت غیرمستقیم و از طریق روایت یک داستان برای مخاطب خود به نمایش بگذارد و به طور معمول، نتیجه‌گیری نهایی به عهده بیننده گذاشته می‌شود. در موشن گرافیک، مضمون مورد نظر به صورت کاملا مستقیم به مخاطب ارائه داده می‌شود و معمولاً داستان‌سرایی جز در موارد خاص در این روش نقشی ندارد. در این روش از متن‌ها، اطلاعات بر پایه آمارها و نمودارها استفاده می‌شود تا موارد گفته شده را اثبات کنند. همچنین نقش فضاسازی و پرداختن به شخصیت‌ها در موشن گرافیک کمتر از انیمیشن است.
زمان اجرا
انیمیشن‌ها معمولاً زمان طولانی‌تری دارند و می‌توانند به صورت چند قسمتی ساخته شوند؛ اما در موشن گرافیک، محصول نهایی کوتاه و در اکثر موارد در حد چند دقیقه است. در همین زمان کوتاه، نتیجه‌گیری‌های لازم انجام می‌شود و غالباً نیازی به ساخت یک دنباله برای این نوع از محتوا وجود ندارد.
هزینه ها
تولید کردن یک انیمیشن، نیاز به صرف وقت و هزینه بیشتری دارد و ممکن است پروسه تولید آن حتی چند ماه طول بکشد. درحالی‌که موشن گرافیک نیازمند وقت، هزینه و انرژی کمتری است و در صورت داشتن یک برنامه‌ریزی هدفمند و وجود بسترهای لازم، در چند روز به سرانجام می‌رسد.
تاثیر موشن گرافیک در برندینگ
تبلیغات یکی از مهم‌ترین زمینه‌های کاربرد موشن گرافیک است؛ چرا که این روش، یک راه عالی برای انتقال پیام با استفاده از مفاهیم ساده و جنبه‌های بصری مهیج محسوب می‌شود. بر اساس یافته‌های محققان، مغز انسان در تحلیل و پردازش محتوای تصویری، بسیار سریع‌تر از محتواهایی که در قالب متن ارائه می‌شوند عمل می‌کند. استفاده از موشن گرافیک، اثرات ماندگارتری نسبت به تبلیغات متنی یا تصاویر منفرد در ذهن مخاطب شما خواهد داشت. البته موشن گرافیک به تنهایی برای تحقق اهداف شما در تبلیغات کافی نیست و باید یک محتوا با مضمونی قوی و کیفیت بالای ساخت، به مخاطب خود ارائه کنید. محتوای شما باید ساده، جذاب و باکیفیت باشد تا نظر مخاطب را به خود جلب کند. استفاده از رنگ، افکت‌های صوتی، جلوه‌های حرکتی، رنگ و بافت همگی از مواردی هستند که باعث حک شدن برند شما در ذهن خریدار می‌شوند.
مزایای موشن گرافیک
در ادامه به ذکر مزایای شاخص موشن گرافیک می‌پردازیم:
انتقال مفاهیم به بهترین شکل
در موشن گرافیک از المان‌های زیادی استفاده می‌شود که این موارد در کنار یکدیگر، باعث انتقال پیام مورد نظر به ساده‌ترین و موثرترین نحو ممکن می‌شوند.
جذابیت بصری
موشن گرافیک ترکیبی از طرح، رنگ، بافت و فریم‌های مختلف است که همراه با متحرک‌سازی، می‌تواند برای مخاطبان جذابیت منحصر‌به‌فردی را به وجود آورد.
هزینه کمتر نسبت به تیزرهای نیازمند به فیلم‌برداری
برای تهیه یک فیلم، معمولاً نیاز به هماهنگی‌های زیادی وجود دارد و افراد بیشتری در این پروژه حضور دارند که خود باعث افزایش هزینه‌ها می‌شود. در طراحی یک تیزر با روش پویانمایی، بسیاری از هزینه‌های جانبی مطرح نیستند و معمولاً تیم کوچک‌تری روی آن کار می‌کنند.
قابلیت استفاده در پلتفرم‌های مختلف
موشن گرافیک‌ها معمولاً زمان کوتاهی دارند و حجم نهایی آن‌ها کمتر از فیلم‌های معمولی است؛ به همین خاطر، می‌توانند در شبکه‌های اجتماعی مختلف و سایت‌های گوناگون به راحتی نمایش داده شوند.
برندسازی
محتوای تصویری بسیار بهتر از متن و آگهی‌های مرسوم در ذهن باقی می‌ماند. جذابیت این روش باعث می‌شود برند شما در خاطر مخاطبان ماندگار شود.
مراحل تولید موشن گرافیک
اولین قدم، طراحی یک استوری برد یا سناریو است که طراح باید در آن از تصاویر ساده و قابل فهم استفاده کند. سناریوی طراحی شده باید قبل از اجرای نهایی، برای سفارش‌دهنده نمایش داده شود تا هرگونه ویرایش بنا به نظر مشتری و نظر طراح روی آن اعمال شود. تمام موارد لازم و توضیحات باید در این بخش به صورت کاملاً واضح نشان داده شوند و لوگو، نمودارها، اینفوگرافیک، محتوای متنی و نقش شخصیت‌ها باید دقیقاً توصیف شوند.
پس از تایید استوری برد، فرایند متحرک‌سازی آغاز می‌شود. این کار با استفاده از نرم‌افزارهای مخصوص انجام می‌شود و طرح‌ها در این مرحله شروع به حرکت می‌کنند. در این مرحله طرح‌های اولیه دورگیری می‌شوند و مفصل‌گذاری آن‌ها انجام می‌گیرد.
در موشن گرافیک، زمان یک فاکتور اساسی است؛ بنابراین باید روی هر فریم، وقت و دقت کافی صرف شود. برای نمایش بهتر در تلویزیون، صفحه موبایل و کامپیوتر در هر ثانیه باید ۲۴ فریم در نظر گرفته شود. در صورتی که فریم‌های اصلی و کلیدی به درستی تعریف شوند، دیگر نیازی به طراحی هر فریم به صورت مجزا نیست و این موارد توسط نرم‌افزارهای هوشمند اجرا خواهند شد.
پس از متحرک‌سازی، نوبت به صداگذاری و انتخاب موسیقی زمینه است. استفاده صحیح از المان‌های صوتی، تاثیرگذاری کار را چند برابر می‌کند و مفاهیم، بهتر در ذهن مخاطب جای می‌گیرند. انتخاب یک موسیقی متن، حس و حال ویژه‌ای به محصول نهایی می‌دهد و فضای مناسبی برای انتقال مفاهیم مورد نظر ایجاد می‌کند. نقش گوینده هم در انتقال پیام و فضاسازی بسیار پراهمیت است و ترکیب لحن، سرعت و تکنیک گوینده باید با حرکات گرافیکی هم‌خوانی داشته باشد. طرز بیان گوینده باید متناسب با ژانر باشد و حس و حال کاراکترها را به خوبی به مخاطبان انتقال دهد. بسیاری از افراد، انجام پروژه گویندگی را با سپردن به افراد ماهر، برون سپاری می‌کنند تا بهترین نتیجه را بگیرند.
در ساخت بعضی از پروژه‌ها به ویژه مطالب آموزشی، به موشن گرافیک زیرنویس هم اضافه می‌شود تا کارایی و قدرت انتقال پیام بیش از پیش افزایش پیدا کند.
در آخرین گام، باید برای خروجی محصول یک فرمت مناسب تنظیم شود و پروژه باید در نهایت، یک فایل قابل پخش، با کیفیت و حجم قابل قبول باشد.
ابزارهای کاربردی در طراحی موشن گرافیک
برخی از کاربردی‌ترین ابزارها در این خصوص عبارتند از:
- Adobe After Effects
- Adobe Premiere
- Adobe Photoshop
- Adobe Illustrator
- Adobe Animate
- Nuke
- ۳Ds Max
- Houdini
- Maya
افتر افکت (AE)
این نرم‌افزار به عنوان اصلی‌ترین برنامه در پروژه‌های موشن گرافیک شناخته می‌شود. در این نرم‌افزار، ابزارهایی برای پویانمایی دو بعدی و سه بعدی وجود دارد و می‌توانید متحرک‌سازی طرح‌های خود را با کیفیتی بی‌نظیر در این محیط پیاده کنید. ترکیب عناصر بصری، مفصل‌گذاری، اصلاح حرکات، اندازه‌ها و جهت‌ها، همگی با استفاده از افتر افکت قابل انجام است. از آن جا که افتر افکت یکی از نرم‌افزارهای شرکت Adobe است، با سایر برنامه‌های این شرکت مانند ادوبی فتوشاپ و ادوبی پریمیر سازگاری بالایی دارد.
Cinema 4D
این نرم‌افزار محصولی از شرکت Maxon است که امکاناتی مشابه با مایا و ۳Ds Max دارد. با این حال، کار با این نرم‌افزار نسبت به دو مورد دیگر آسان‌تر است. برنامه Cinema 4D یک نرم‌افزار قدرتمند برای مدل‌سازی، طراحی رندرهای سه بعدی و تولید موشن گرافیک محسوب می‌شود. اگر خودتان بر این نرم‌افزار مسلط نیستید، می‌توانید از خدمات سینما فور دی که توسط فریلنسرها ارائه می‌شود، برای ساخت موشن گرافیک خود بهره ببرید.
ایلاستریتور
با استفاده از این برنامه، می‌توان طراحی‌های زیادی به صورت گرافیک برداری پیشرفته (وکتور) انجام داد. به کمک وکتورها، لوگوها به جذاب‌ترین و ساده‌ترین اشکال ممکن طراحی می‌شوند. این برنامه شامل طیف وسیعی از ابزارهای طراحی است و وکتورهای حاصل از پروژه ایلاستریتور را می‌توان به راحتی در برنامه افترافکت پویانمایی کرد.
ادوبی پریمیر
نرم‌افزار پریمیر یکی از قدرتمندترین ابزارها برای ویرایش کردن انواع ویدئو است. این برنامه فرمت‌های زیادی را پوشش می‌دهد و با داشتن ابزارهای پیشرفته، می‌تواند کیفیت پروژه‌های موشن گرافیک را تا حد زیادی بالا ببرد.
مایا (Maya)
این نرم‌افزار یکی از بهترین برنامه‌ها برای مدل‌سازی و ساخت انیمیشن‌های چند بعدی است. با استفاده از مایا، می‌توانید اشیا را به صورت مدل در بیاورید، اصلاحات لازم را روی آن‌ها انجام دهید و در نهایت به متحرک‌سازی این مدل‌ها بپردازید.
فتوشاپ
کمتر کسی وجود دارد که تاکنون نام این برنامه پرکاربرد را نشنیده باشد. فتوشاپ در حقیقت برای ویرایش تصاویر طراحی شده است؛ با این حال، قابلیت‌های آن بسیار فراتر از این موضوع است. تغییر اندازه عکس‌ها و برش تصاویر برای استفاده در موشن گرافیک، تنها چند مورد از کاربردهای فتوشاپ در این حوزه از هنر است. معمولاً از فتوشاپ در بخش طراحی‌های اولیه و استوری بورد استفاده می‌شود و در مرحله متحرک‌سازی، استفاده کمتری دارد.
سوالات متداول
موارد کاربرد موشن گرافیک چیست؟
استفاده از پویانمایی، کاربردهای بسیار گسترده‌ای دارد و در حال حاضر، ابزار قدرتمندی برای انتقال مفاهیم آموزشی و تبلیغات به شمار می‌رود.
آیا موشن گرافیک همان انیمیشن است؟
خیر، هدف از انیمیشن، روایت یک داستان است؛ اما در موشن گرافیک‌ها به دنبال انتقال یک مفهوم به صورت مستقیم هستیم.
هزینه موشن گرافیک چگونه محاسبه می‌شود؟
تعرفه سفارش‌های پویانمایی گرافیکی به صورت ثانیه‌ای لحاظ می‌شود.
سخن پایانی
دنیای هنر بسیار گسترده است و با پیشرفت تکنولوژی، به صورت مداوم زیرشاخه‌های جدیدی به آن افزوده می‌شود. یکی از هنرهای نوین که به سرعت در بین طراحان طرفدار پیدا کرده است، هنر پویانمایی یا موشن گرافیک است. این زمینه هنری یکی از بهترین روش‌ها برای انتقال مفاهیم است و روز به روز بیشتر مورد توجه افراد قرار می‌گیرد. با استفاده از این هنر معاصر، می‌توان مفاهیم را به زیباترین و ساده‌ترین شکل ممکن به مخاطبین منتقل کرد. به همین خاطر، موشن گرافیک یک روش مناسب برای ساخت تیزرهای تبلیغاتی و همچنین آموزش‌های درسی و غیر درسی به شمار می‌رود.