پروتوتایپ (prototype) چیست؟ مراحل طراحی پروتوتایپ
نمونه سازی اولیه یکی از حیاتی‌ترین مراحل در فرآیند طراحی است. اگرچه این کار، همچنان بسیاری از طراحان و تیم‌ها را سردرگم می‌کند، اما مزایا و کاربردهای فراوانی که دارد، باعث می‌شود نتوانیم از اهمیت آن چشم‌پوشی کنیم. نمونه اولیه، پروتوتایپ یا پیش الگو، نسخه نهایی از محصول شما نیست، بلکه پیش نمایشی از محصول است که می‌تواند درک جامعی از وضعیت موجود به شما ارائه دهد. اما طراحی نمونه اولیه یا پروتوتایپ چه مزایایی دارد و با چه روش‌هایی می‌توان این کار را انجام داد؟
برای یافتن پاسخ این سوالات و ده‌ها سال دیگر در زمینه ساخت پروتوتایپ و مراحل آن، تا پایان این مطلب با ما همراه باشید. در این مطلب توضیح می‌دهیم که پروتوتایپ چیست و چرا هر کسب و کاری به آن احتیاج دارد.
فهرست مطالب
پروتوتایپ چیست؟
فرایند طراحی پروتوتایپ، فرایند آزمایشی تبدیل ایده‌های ملموس به واقعیت است که می‌تواند با اهداف مختلفی انجام شود. نمونه اولیه، معمولا با هدف آزمایش و تست کردن یک ایده منتشر می‌شود. به عبارتی، معمولاً ایجاد پروتوتایپ‌ها برای ارزیابی یک طراحی جدید و با هدف بهبود کارایی آن برای کاربران انجام می‌گیرد. در طول ساخت پروتو تایپ، طراحان این فرصت را دارند تا جایگزین‌ها و راه حل‌های جدید برای ساخت محصول بهتر را ارزیابی کنند و با آزمایش طرح موجود، برای بهبود عملکرد آن تلاش کنند.
ایجاد نمونه اولیه یا پروتوتایپ بخش مهمی از فرآیند طراحی در تمامی رشته‌ها است. از معماران و مهندسان گرفته تا طراحان صنعتی و حتی طراحان UI و UX باید با ساخت نمونه اولیه، ضمن شناخت نقاط ضعف و قوت طراحی خود، از سرمایه گذاری‌های بزرگ در جای اشتباه جلوگیری کنند. اما چرا کسب و کارها به ایجاد پروتوتایپ احتیاج دارند؟
چرا کسب و کارها به پروتوتایپ احتیاج دارند؟
احتمال اینکه نمونه‌های اولیه در هنگام آزمایش با شکست مواجه شوند و نقاط ضعف بسیار زیادی داشته باشند، زیاد است و این به طراحان نشان می‌دهد که یک جای کار اشتباه است. تیم طراح می‌تواند با استفاده از نمونه‌های اولیه یا پروتوتایپ‌ها، علاوه بر شناخت نقاط قوت و ضعف، خیلی سریع برای رفع آن‌ها راه حل‌هایی را ارائه دهند. با این اوصاف پروتوتایپ‌ها می‌توانند از اتلاف انرژی، زمان و هزینه در یک مسیر اشتباه برای مدت زمان طولانی جلوگیری کنند. استفاده از پروتوتایپ‌ها به خصوص در طراحی سایت و طراحی UI، کاربردهای زیادی دارد.
مزایای طراحی پورتوتایپ
با طراحی پروتوتایپ کسب و کار ها می‌توانند از مزایای زیر برخوردار شوند:
- تیم طراحی کسب و کار می‌تواند ایده‌های خود را به روشی قابل درک به کارفرما و به کاربران ارائه دهد
- اعضای تیم می‌توانند تمامی احتمالات پیش بینی شده و پیش بینی نشده را مشاهده کرده و سپس در تصمیم گیری نهایی بهینه عمل کنند
- گروه طراحی می‌تواند قبل از پیاده سازی ایده اصلی، بازخورد کاربران را دریافت کند
- ساخت پروتوتایپ، UX یا تجربه کاربری ایده را به اعضای گروه نشان می‌دهد
- با توجه به اینکه سرمایه گذاری برای ایجاد پروتوتایپ‌ها معمولاً کم است، در نتیجه ریسک کار نیز کاهش پیدا می‌کند و اگر ساخت پروتوتایپ با مشکل مواجه شود میزان ضرر کم خواهد بود
۵ گام در طراحی پروتوتایپ
نمونه سازی می‌تواند نتایج جالبی برای هر گروه و برند داشته باشد. اطلاعاتی که از ساخت یک نمونه اولیه به دست می‌آیند، معمولاً بسیار کاربردی و مهم هستند. ممکن است ایده‌ای که در ذهن، معقول و مناسب به نظر می‌رسد، با تبدیل شدن به واقعیت، چندان خوب نباشد. با ساخت پروتوتایپ‌ها، این مسئله برای گروه طراحی روشن خواهد شد. در ادامه به بررسی مراحل ایجاد پروتوتایپ خواهیم پرداخت:
هدف و ایده خود را مشخص کنید
گام ابتدایی، تعیین هدف و انتظارات است. در تهیه پروتوتایپ، آنچه که مهم است، داشتن یک استراتژی مشخص برای صرف زمان و هزینه است. شما باید بدانید که با چه هدفی می‌خواهید چه ایده‌ای را پیاده کنید. باید با پیش بینی نقاط ضعف احتمالی، برای رفع آن‌ها راه حل‌های ذهنی داشته باشید. به صورت کلی، تعیین هدف و استراتژی مشخص، اولین گام در طراحی پروتوتایپ است.
پروتوتایپ مجازی طراحی کنید
بعد از تدوین یک استراتژی مشخص برای این که بتوانید ایده خود را تا حد زیادی به واقعیت نزدیک کنید، لازم است با استفاده از نرم افزارهای طراحی کامپیوتری مانند فیگما، ادوبی ایکس دی، اسکچ و … آن را طراحی کنید. این نرم افزارها قابلیت طراحی دو بعدی و سه بعدی را در اختیار شما قرار می دهند. آنچه که در این مرحله مهم است، این است که بتوانید زمان مناسبی را به این کار اختصاص دهید. صرف زمان و هزینه زیاد در این مرحله، ممکن است شما را از هدف نهایی خود دور کند.
یک پروتوتایپ ساده آماده کنید
با توجه به حوزه کاری خاصی که دارید، ممکن است بتوانید طراحی پروتوتایپ را در خانه و با استفاده از وسایل معمولی و با صرف هزینه کمتر انجام دهید. در واقع یکی از اهداف اصلی ایجاد پروتوتایپ‌ها این است که ببینیم ایده ما قابل اجرا است یا خیر. امروزه می‌توان با استفاده از پرینترهای سه بعدی، به‌راحتی، با سرعت بیشتر و هزینه کمتر، یک پروتوتایپ عالی طراحی کرد.
نقاط ضعف و قوت را بررسی کنید
پس از طراحی پروتوتایپ، زمان بررسی نقاط ضعف و قوت رسیده است. در این مرحله ممکن است لازم باشد برای رسیدن به بهترین نتیجه، مجبور باشید چند طراحی مختلف انجام دهید. علاوه بر شناخت نقاط ضعف و تلاش برای رفع آن‌ها، باید نسخه آزمایشی خود را در اختیار کاربران قرار دهید و نظرات آن‌ها را نیز اعمال کنید. هدف اصلی این کار، بهبود رابط کاربری است. اگر دوست دارید اطلاعات جامعی درباره رابط کاربری به دست آورید، در مقاله رابط کاربری چیست، توضیحات کاملی را درباره آن ارائه داده‌ایم.
ایده نهایی شما آماده است
پس از اجرای تمامی مراحل بالا، با پیاده کردن نظرات کاربران می‌توانید مطمئن شوید که ایده شما پاسخگوی نیازهای آنان خواهد بود. حالا زمان طراحی و توسعه واقعی ایده شماست.
روش های تهیه پروتوتایپ چیست؟
برای طراحی پروتوتایپ روش‌های مختلفی وجود دارد. نکته مهم این است که با توجه به حوزه کسب و کار، ممکن است یک روش از روش دیگر کاربردی‌تر باشد. در نتیجه شناخت انواع پرتوتایپ می‌تواند به شما کمک کند تا مناسب‌ترین روش را انتخاب کنید. در ادامه آن‌ها را به شما معرفی خواهیم کرد:
پروتوتایپ سریع
متداول‌ترین شیوه نمونه سازی، پروتوتایپ سریع است که به پیاده سازی ایده اولیه بر روی کاغذ و یا مقوا اطلاق می‌شود. معمولاً اولین مرحله در تهیه پروتوتایپ، همین است. پس از طراحی کامل نسخه اصلی، معمولاً نمونه سازی‌های سریع دور انداخته می‌شوند. این نوع پروتوتایپ، دریافت بازخورد در کوتاه‌ترین زمان ممکن را برای گروه شما میسر می‌کند و علاوه بر این، سریع و کم خرج است. طراح با ایجاد این نوع پروتوتایپ، در واقع تعدادی از ایده‌ها را به صورت کاملا ابتدایی بر روی کاغذ پیاده سازی می‌کند.
پروتوتایپ افزایشی
در نمونه سازی افزایشی که بیشتر برای طراحی نرم افزارهای سازمانی کاربرد دارد، نمونه‌های اولیه کوچک همزمان با یکدیگر، به صورت جداگانه ساخته می‌شوند و پس از ارزیابی و اصلاح، به صورت یک مجموعه در هم ادغام می‌شوند. سپس تمامی اجزا در کنار یک دیگر از نظر ظاهری کیفیت و کارایی بررسی خواهد شد.
پروتوتایپ تکاملی
در پروتوتایپ‌های تکاملی که با بررسی ویژگی‌های اولیه ایده آغاز می‌شود، در هر مرحله پس از دریافت بازخورد کاربران و بررسی عملکرد مرحله، بخش‌های دیگری پیاده‌سازی خواهد شد. مراحل تولید پروتوتایپ تکاملی، تنها به پردازش ایده بر روی کاغذ محدود نمی‌شود و نمونه‌های قابل تست با ویژگی‌های محدود در این نوع پروتوتایپ ساخته می‌شوند.
ویژگی ها و معایب پروتوتایپ
با ساخت پروتوتایپ، طراح به جای درگیری با تصورات خود، آنچه که کارفرما از او می‌خواهد را به اجرا در می آورد و ضمن دریافت رضایت مدیر و کارفرما، می‌تواند با این کار در زمان نیز صرفه جویی کند. چرا که تحقیقات نشان می‌دهد در پروژه‌هایی که بدون طراحی پروتوتایپ کار پیش می‌رود، زمان نهایی تحویل پروژه معمولاً بیشتر است.
علاوه بر این، ممکن است در حین ساخت پروتوتایپ، ایده‌های جالب و کاربردی به نظر شما برسد. برای خلاق بودن به شما توصیه می‌کنیم همواره ایده‌های خود را جدی بگیرید. پیاده سازی ایده‌ها در قالب پروتوتایپ به شما کمک می‌کند تا بتوانید با مشاهده مرحله به مرحله، از کارایی و زیبایی طراحی خود قبل از شروع کار مطمئن شوید.
با تمام این مزایا، اگر نتوانید استراتژی زمانی مناسب برای تهیه پروتوتایپ داشته باشید، ممکن است با مشکلات جدی مواجه شوید. صرف زمان و هزینه بیش از اندازه برای ایجاد پروتوتایپ، می‌تواند علاوه بر ایجاد نارضایتی، ضرر و زیان مالی نیز ایجاد کند. از طرفی انتخاب ابزار مناسب برای طراحی و تولید پروتوتایپ می‌تواند به نوعی یک چالش باشد. اگر تجربه‌ای در این زمینه دارید لطفاً با ما به اشتراک بگذارید.
نرم افزارهای مناسب برای طراحی پروتوتایپ
امروزه ابزارهای زیادی وجود دارند که طراحان با استفاده از آن‌ها می‌توانند پروتوتایپ‌هایی را با کیفیت بالا طراحی کنند. در ادامه تعدادی از این نرم افزارها را به شما معرفی می‌کنیم.
ادوبی ایکس دی (Adobe XD)
ادوبی ایکس دی یک برنامه‌ی جامع است که امکان ساخت وایرفریم‌ها، پروتوتایپ‌ها و المان‌های آماده را با استفاده وکتورها فراهم می‌کند. این برنامه همچنین امکان ادغام با فایل‌های برنامه‌هایی مانند فتوشاپ و افترافکت را دارد که کار را برای طراحان بسیار راحت می‌کند. در پونیشا بلاگ، به طور کامل توضیح داده‌ایم که ادوبی ایکس دی چیست.
فیگما (Figma)
فیگما یک ابزار بسیار کاربردی است که هر آنچه برای طراحی و ساخت پروتوتایپ نیاز دارید، از قالب بندی گرفته تا مدیریت سیستم طراحی را در اختیارتان می‌گذارد.
اسکچ (Sketch)
اسکچ یک برنامه‌ی ایده‌آل برای مبتدیان و پروتوتایپ‌های سبک است؛ اما فقط با سیستم عامل مک در دسترس است. برای اینکه بهتر با این نرم افزار آشنا شوید، مقاله اسکچ چیست را در پونیشا بخوانید.
این ویژن (Invision)
یکی دیگر از ابزارهای پروتوتایپ محبوب در جهان، Invision است. شما می‌توانید با این برنامه، انواع فایل‌ها با فرمت‌های مختلف را بارگزاری کرده و اجزای طراحی را در یک گردش کار و وضعیت مناسب قرار داده و به سادگی آن را مدیریت کنید.
تفاوت وایرفریم و پروتوتایپ چیست؟
بسیاری از افراد تصور می‌کنند که وایرفریم و پروتوتایپ، یکی هستند؛ اما این تصور اشتباهی است.
همانطور که در مقاله وایرفریم چیست گفتیم، وایرفریم، یک روش ساده برای نمایش گرافیکی صفحات یک سایت یا اپلیکیشن است و نمی‌توان عملکرد صفحات را با آن مشاهده و تست کرد. اما پروتوتایپ، یک نمونه از محصول نهایی بوده و تعاملات کاربران را شبیه سازی می‌کند و به شما این امکان را می‌دهد که قبل از تولید محصول نهایی، مشکلات را شناسایی و رفع کنید. جای تعجبی هم ندارد که هزینه طراحی و پیاده‌سازی پروتوتایپ از وایرفریم بیشتر است.
سخن پایانی
با مطالعه این مطلب دریافتید که طراحی پروتوتایپ چیست و تا چه اندازه می‌تواند برای کسب و کار مهم باشد. با ساخت پروتوتایپ، علاوه بر دریافت بازخورد کاربران، می‌توانید تصاویر ذهنی خود را مشاهده کنید و با صرف زمان و هزینه کمتر،جلوه بصری ایده خود را بررسی کنید. به نظر شما طراحی پروتوتایپ ضروری است یا خیر؟
لطفاً نظرات خود را با ما به اشتراک بگذارید. از طریق پونیشا شما می‌توانید برای سفارش پروتوتایپ اقدام کنید. متخصصان حوزه کاری شما در پونیشا، به بهترین شکل برای ساخت یک پروتوتایپ با کیفیت به شما کمک خواهند کرد.