گوگل اسکالر (Google Scholar) چیست و چه کاربردی دارد؟
یکی از دغدغه‌های همیشگی اساتید، محققین و به ویژه دانشجویان تحصیلات تکمیلی، نحوه‌ی دسترسی و یافتن مقالات معتبر علمی بوده است. زیرا محققین و دانشجویان برای انجام اموری مانند ارائه یک تحقیق علمی، خواندن مقالات، نگارش و چاپ مقاله‌های علمی در کنفرانس‌ها و یا مجلات بین‌المللی و داخلی، انتخاب موضوع و نوشتن پایان‌نامه، نگارش یا مطالعه مقالات isi و … نیاز به یک مرجع رسمی و معتبر دارند. در این مقاله شما با مرورگر گوگل اسکالر (Google Scholar) به عنوان مرورگری جامع، کارآمد و سریع آشنا می‌کنیم که با کمک آن می‌توانید به سرعت، به مرجع عظیمی از مقالات علمی، کتاب‌های معتبر و … دسترسی پیداکنید.
فهرست مطالب
گوگل اسکالر (Google Scholar) چیست؟
روش‌های مختلفی برای پیدا کردن مقالات مورد نیاز برای شما وجود دارد، یکی از این روش‌ها، جستجو توسط اینترنت و مرورگر گوگل است؛ اما مشکلی که وجود دارد، این است که گوگل منبع دقیق و معتبری برای یافتن مقالات معتبر نیست و به همین دلیل است که گوگل اسکالر به وجود آمده است. گوگل اسکالر که گاهی اوقات به اشتباه گوگل اسکولار تلفظ می‌شود، یکی از سریع‌ترین و آسان‌ترین روش‌های جستجو برای مقالات علمی است. مخترع اصلی گوگل اسکالر فردی است به نام Anuray Acharya که از سال ۲۰۰۴ همزمان با ایجاد گوگل اسکالر در تیم گوگل حضور داشته است.
سرویس گوگل اسکالر، همانطور که از نامش مشخص است، جزئی از خدمات بزرگ‌ترین جستجوگر جهان، یعنی گوگل است که به صورت تخصصی برای پیدا کردن مقالات، کتاب‌ها و مجلات علمی و تخصصی توسعه داده شده است. در جستجوگر این سرویس، علاوه بر قابلیت دسته‌بندی اسناد علمی و پژوهشی بر اساس موضوع، می‌توان آن‌ها را بر اساس تاریخ انتشار، موسسه و نهاد منتشر کننده و نام نویسنده نیز جستجو کرد. این در حالی است که مرورگر گوگل برای مرتب کردن نتایج جستجو، از الگوریتم‌های پیچیده‌تری استفاده می‌کند. سایر امکانات و خدمات گوگل نیز با سرویس گوگل اسکالر هماهنگ شده است؛ به طور مثال، بعد از ورود با حساب کاربری گوگل می‌توانید مقالات مورد نظر خود را برای مطالعه در زمانی دیگر نشانه‌گذاری کنید و یا برای دریافت عناوین مقالات جدید در مورد کلمه‌ای خاص در ایمیل خود از سرویس اعلان گوگل استفاده کنید. به طور کلی، گوگل اسکالر مدارک علمی را بر اساس روشی که محققین، اساتید و دانشجویان جستجو می‌کنند، مانند وزن علمی، محل منتشر شدن مقالات، نویسنده مقاله و میزان ارجاعات به آن مقاله، رتبه بندی می‌کند.
چگونه در گوگل اسکولار عضو شویم؟
برای عضویت در گوگل اسکالر کافیست ابتدا وارد سایت گوگل اسکالر شوید، سپس در بالای صفحه بر روی گزینه my profile کلیک کنید و در صفحه جدیدی که برای شما باز می‌شود، اطلاعات خود را وارد کنید. پس از تکمیل اطلاعات، در انتها بر روی گزینه next کلیک کنید. در اینجا یک لینک برای شما ایمیل می‌شود تا درستی این که ایمیل صحیح خود را وارد کرده‌اید بررسی شود. اکنون کافی است وارد ایمیل خود شوید و روی لینک ارسال شده کلیک کنید تا پروفایل شما فعال شود. به همین سادگی شما یک پروفایل در گوگل اسکالر برای خود ایجاد کردید.
نحوه سرچ در گوگل اسکالر
همانطور که در متن بالا اشاره کردیم، گوگل اسکالر دقیقاً مانند سایر مرورگرها، یک موتور جستجو است و روش سرچ در آن با روش جستجو در گوگل تفاوت خاصی ندارد. هنگام ورود به آدرس scholar.googl.com، یک صفحه مانند صفحه جستجوی گوگل باز می‌شود. تنها کاری که شما باید انجام دهید این است که مانند جستجو در سایر مرورگرها، کلید واژه مورد نیاز خود را وارد کرده و سپس به جستجو بپردازید.
برای دانلود مقالات در گوگل اسکولار، می‌توانید با کلیک بر روی گزینه pdf که روبروی هر مقاله قرار دارد، اقدام کنید. هنگام جستجو در اغلب موارد، خلاصه و یا گاهی متن کامل مقالات در اختیار کاربران قرار می‌گیرد. اما دانلود کامل برخی دیگر از مدارک و مقالات نیاز به اشتراک شخصی و یا سازمانی دارد.
امکانات گوگل اسکالر
گوگل اسکالر با توجه به کلیدواژه سرچ شده توسط شما، مطالب بسیاری را پیدا کرده و در اختیار شما قرار خواهد داد. مسئله‌ای که در این بین وجود دارد این است که در انتهای هر نتیجه، دو عبارت cited by و Related Articles نوشته شده است؛ وجود این دو متن برای شما بسیار کارآمد خواهد بود.
وجود cited by مشخص می‌کند که مقاله نشان داده شده، توسط چند مقاله دیگر استناد شده است. این عدد می‌تواند نشان دهنده قابل اعتماد بودن یا بی‌اعتبار بودن این لینک و منبع برای مقاله مورد نظر شما باشد؛ یعنی هر چقدر میزان عدد نوشته شده بعد از cited by بیشتر باشد، منبع شما قابل اطمینان‌تر خواهد بود.
وجود related articles نیز مقالات مرتبط با موضوع مورد جستجو توسط شما را نشان خواهد داد. این قسمت به کاربران کمک می‌کند تا بتوانند مقالات مرتبط بیشتری را مشاهده کرده و از آن‌ها استفاده کنند.
قابلیت دیگر گوگل اسکالر، وجود پروفایل عمومی برای نویسندگان است. از طریق ایجاد پروفایل عمومی توسط نویسنده، شما قادر به مشاهده رزومه علمی و آموزشی و همه پژوهش‌های نویسنده خواهید بود. اگر نام نویسنده مشابه نام نویسنده دیگری باشد، باز هم به آسانی می‌توان در گوگل اسکالر مقاله نویسنده مورد نظر را پیدا کرد. گوگل اسکالر امکانات بسیار دیگری نیز دارد که در ادامه به برخی از مهم‌ترین ویژگی‌های آن اشاره می‌کنیم:
- امکان اضافه کردن مقالات مربوط به یکدیگر، به مطلب خود
- جستجو از بین تمامی منابع علمی موجود
- امکان جستجو بر اساس سال انتشار
- امکان مشاهده رفرنس‌ها، مقالات و جستجو بر اساس آن‌ها
- امکان مشاهده و ردیابی استنادات
- امکان ذخیره منابع بازیابی شده
- امکان جستجوی بسیار ساده و همچنین جستجوی پیشرفته
- امکان پیدا کردن نسخه‌های مختلف مقاله در اینترنت
- امکان مشاهده مقالات مورد نظر به صورت فارسی و انگلیسی
نکات مهم و ترفندهای سرچ در گوگل اسکالر
هر نرم‌افزار و مرورگری که وجود دارد، دارای نکات و ترفندهایی ویژه خود است. در این قسمت سعی داریم شما را به طور خلاصه و کوتاه با نکات مهم و تعدادی از ترفندهای قابل استفاده در گوگل اسکالر آشنا کنیم:
- گوگل اسکالر به بزرگ و کوچک بودن حروف واژه‌های مورد جستجو حساس نیست.
- در گوگل اسکالر می‌توانید به جای سرچ جمله کامل، واژه کلیدی را سرچ کنید و به نتیجه دلخواه خود برسید.
- برای دریافت مقالات و متون منتشر شده در یک سال خاص، می‌توانید سال مورد نظر را به عبارت مورد جستجو اضافه کنید.
- کلید واژه‌های جستجو با عملکرد AND با هم ادغام می‌شوند.
- در صورتی که از کاراکتر ~ قبل از کلید واژه استفاده کنید، جستجو برای کلمات مترادف نیز انجام می‌گیرد.
- در صورتی که از کاراکتر “ قبل و بعد از یک عبارت استفاده کنید، منابعی که کل عبارت را شامل می‌شوند نمایش داده می‌شود.
- اگر از عبارت OR بین کلیدواژه‌های مورد جستجو استفاده کنید، منابعی که شامل حداقل یکی از کلمه‌ها باشد نمایش داده می‌شود.
- در صورتی که از کاراکتر – قبل از کلمات مورد جستجو استفاده کنید، منابعی که شامل عبارت مربوطه نشود را نشان می‌دهد.
- استفاده از کاراکتر + قبل از کلمات مورد جستجو، باعث می‌شود منابعی به شما نمایش داده شود که دقیقاً شامل عبارت مربوطه می‌شود.
- در صورت نوشتن عبارت intitle ، منابعی را که عبارت مورد جستجو در عنوان آن آمده است را نشان خواهد داد.
- در صورت نوشتن عبارت allintext، منابعی را که تمام عبارات مورد جستجو در متن آن مدرک آمده باشند را به ما نشان خواهد داد.
- در صورت نوشتن عبارت author، منابعی را که عبارت مورد جستجو در نام نویسنده آن آمده باشد را نشان می‌دهد.
- در صورت نوشتن عبارت intext، منابعی را که عبارت مورد جستجو در متن آن مدرک آمده باشد را نشان می‌دهد.
- در صورت نوشتن عبارت allintitle، منابعی را که تمام عبارات مورد جستجو در عنوان آن آمده باشند را نشان خواهد داد.
محدودیت های گوگل اسکالر
گوگل اسکالر هیچ محتوای متنی را به طور کامل به کاربران ارائه نمی‌کند اما اسناد و منابعی را که در آن وجود دارند، به صورت محتوای باز یا عموما رایگان منتشر می‌کند. امروزه بیشتر افراد دانشگاهی و محققین فکر می‌کنند پروفایل‌های گوگل اسکالر بهترین در نوع خود هستند. البته که ما نیز تا حدودی با این نظر موافق هستیم، اما باید بدانیم گوگل اسکالر تا حدودی ناقص بوده و دارای معایبی کلیدی است. به طور مثال، پروفایل‌های گوگل اسکالر قطعی نیست؛ یعنی با توجه به سابقه گوگل در از بین بردن محصولاتی مانند گوگل ریدر، امکان دور انداختن گوگل اسکالر نیز دور از ذهن نیست و این موضوع برای افرادی که وابستگی زیادی به پروفایل گوگل اسکالر دارند خطرناک است.
پروفایل گوگل اسکالر داده‌های ناخالص دارد. به عبارت دیگر، گوگل اسکالر نمی‌تواند اطلاعاتی را که مخازن سازمانی در قالب پذیرفته شده جهانی ارائه می‌دهند گرداوری کند. همچنین پروفایل گوگل اسکالر به کاربران خود اجازه بهبود و ارتقا نرم‌افزار را نمی‌دهد. در دسترس نبودن API گوگل اسکالر به این معناست که هیچ کس نمی‌تواند ارزشی را به این ابزار اضافه کرده و یا آن را بهبود دهد.
جستجوی فارسی در گوگل اسکالر
با وجود اینکه نسخه فارسی گوگل اسکالر در دسترس کاربران قرار دارد، اما متاسفانه جستجوی فارسی در آن، به سختی امکان‌پذیر است. جستجو کردن در گوگل اسکالر به فارسی به این صورت است که کلیدواژه را به زبان فارسی در قسمت جستجو وارد کرده و سپس باید بر روی جستجو کلیک کنید. به این ترتیب مقالات فارسی مرتبط با کلید واژه مورد نظر شما نمایش داده خواهد شد. اگر قصد دارید مقالات خود را در مجلات معتبر بین‌المللی چاپ و منتشر کنید، علاوه بر اینکه مقاله شما باید از نظر پژوهشی و علمی قوی باشد، باید به زبان انگلیسی بوده و از لحاظ گرامری و نوشتاری نیز درست باشد. اگر دچار ضعف در زبان هستید می‌توانید از مترجم برای استخدام مترجم دورکار و مقالات خود کمک بگیرید و اگر در نگارش و تایپ مشکل دارید می‌توانید از قسمت سفارش تایپ استفاده کرده و برای تایپ مقالات و متون خود و همچنین ویراستاری متن، از فریلنسرهای این زمینه کمک بگیرید.
ممکن است علاقه داشته باشید گوگل اسکالر خود را به زبان فارسی تغییر دهید. برای این کار باید به صورت زیر عمل کنید.
ابتدا وارد سایت گوگل اسکالر شوید. در بالای صفحه در سمت چپ، علامت چند خط برای شما قابل مشاهده است. بر روی آن کلیک کنید و سپس وارد setting یا همان تنظیمات شوید. از داشبورد سمت چپ، گزینه Languages یا همان زبان را انتخاب کنید و از قسمت for google text زبان فارسی را انتخاب کرده و در انتها بر روی گزینه save کلیک کنید. اکنون شما توانسته‌اید زبان گوگل اسکالر خود را به راحتی به زبان فارسی تغییر دهید.
جمع بندی
اگر به دنبال کارهای پژوهشی و علمی جدید در موضوعات و زمینه‌های خاص هستید، گوگل اسکولار (Google Scholar) می‌تواند انتخاب مناسبی برای جستجوهای شما باشد. با استفاده از گوگل اسکالر می‌توانید با یک جستجوی ساده و راحت، تمامی مقالات مرتبط با کلید واژه مورد نظر خود را پیدا کنید و با توجه به ارجاعات داده شده به مقالات، جدیدترین مقاله را پیدا کرده و مطالعه کنید.